RZECZYWISTOŚĆ DZIECIĘCA

Z dezaktualizacją utworu dla dzieci mamy do czynienia wte­dy, gdy jego kształt, gdy zespół zawartych w nim proporcji uję­cia świata, gdy jego problematyka tracą kontakt z odbiorczą rze­czywistością dziecięcą, a utwór staje się bądź niezrozumiały bądź nieinteresujący. Rzeczywistość dziecięca, a więc zakres wykształ­cenia, typ doświadczenia społecznego i kulturowego, nawet sfe­ra intelektualna oraz związana z dążeniami, ambicjami i zaimte- resowaniami, ulega oczywistym zmianom w toku przemian hi- storyczno-cywilizacyjnych, a każdy utwór literacki z natury rzeczy jest konstruowany z uwzględnieniem określonej sytuacji czytelniczej, każdy utwór dla dzieci oswaja określone aspekty rzeczywistości dorosłych i wprowadza oswojenia wykorzystujące określoną rzeczywistość dziecięcą, stosuje aktualne w danym mo­mencie konwencje literackie. Nic więc dziwnego, że niektóre z tych utworów, praktycznie chyba znaczna większość, dezaktu­alizują się po jakimś czasie, zwłaszcza jeżeli nastąpiły jakieś bardziej zasadnicze przemiany historyczne, cywilizacyjne, aksjolo­giczne, obyczajowe, jeżeli zmianie uległy relacje pomiędzy do­rosłymi i dziećmi.