GŁÓWNE CZYNNIKI

Jednym z głównych czynników wspćłkonstytuujących świa­domość literacką jest krytyka Wiąże się to z jej usytuowaniem w instytucjonalnym porządku życia literackiego, z ambiwałentnością roli krytyka — jego stałym oscylowaniem między auto- rem-nadawcą i czytelnikiem-odbiorcą, co pozwala mu zarówno na wyrażenie założeń nadawcy, jak oczekiwań i opinii odbioicy Oiaz własnego stanowiska wobec tamtych ról, elementarnych dla pro­cesu literackiej komunikacji. Nie można też pominąć normaty­wnej oraz swoiście edukacyjnej roli krytyki. W spełnianych przez nią wielorakich funkcjach ujawnia się jej strategiczny dla świa­domości i życia literackiego epoki charakter.Takie rozumienie świadomości literackiej i roli, jaką wocec niej pełni krytyka, pozwala na próbę ukazania miejsca literatu­ry dla dzieci i młodzieży w świadomości literackiej przez po­święconą jej krytykę. Oceny krytycznoliterackie są bowiem, jak pisze Jerzy Kmita, ważnym źródłem historycznym dla rekon­strukcji świadomości literackiej konstytuującej dzieło, gdyż sta­nowią najbardziej bezpośredni, zwerbalizowany wyraz owej świa­domości.