Pojęcie systemu prawa

Normy prawne nie mogą stanowić luźnego, nie powiązanego ze sobą zespołu norm — lecz muszą tworzyć pewien system. Na system, także system prawa, składają się elementy systemu i powiązania miedzy tymi elementami. Elementami systemu prawa jest zbiór obowiązujących norm prawnych. Powiązanie elementów systemu prawa polega m.in. na nadaniu normom prawnym odpowiedniej rangi i na przestrzeganiu kilku zasad. Po pierwsze normy prawne nie mogą być sprzeczne miedzy sobą. Zasada ta nie byłaby zachowana wówczas, gdy postępowanie zgodne z jedną normą powodowałoby naruszenie innej bądź też niweczyłoby skutki jej zrealizowania. Po drugie system prawa powinien zawierać u-regulowanie wszystkich stosunków uznanych przez państwo za istotne, dzięki czemu zapewniona jest zasada zupełności systemu prawa. Elementami tworzącymi system prawa są normy prawne, które z kolei łączone są w podzbiory systemu prawa, zwane gałęziami prawa. Gałąź prawa obejmuje zespół norm prawnych dotyczących wyodrębnionej i posiadającej duże znaczenie dziedziny stosunków społecznych. Przy dokonywaniu podziału prawa na gałęzie nie ma jednoznacznie i precyzyjnie określonych kryteriów klasyfikujących normę prawną do określonej gałęzi. Dlatego w literaturze można zapoznać się z różnymi bardziej lub mniej szczegółowymi podziałami. Poniżej omówiony będzie najczęściej stosowany w Polsce podział prawa na gałęzie, w ramach którego wyróżnia się: prawo państwowe (konstytucyjne), prawo administracyjne, prawo finansowe, prawo cywilne, prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, prawo rodzinne i prawo karne.