Obok istniejącego podziału wszystkich norm prawnych na gałęzie prawa istnieje jeszcze inny podział, który pozwala na wyodrębnienie prawa materialnego i prawa formalnego /procesowego/. Prawo materialne określa wzajemne prawa i obowiązki podmiotów stosunku prawnego. Normy prawa materialnego określają, jak należy się zachować w określonych przez nie okolicznościach. Jest to niejako opis postępowania pożądanego z punktu widzenia prawa. Prawo materialne reguluje sposób zachowania się w społeczeństwie. Prawo formalne określa, w jaki sposób można egzekwować przysługujące prawa. Normy prawa formalnego zabezpieczają przestrzeganie norm prawa materialnego. Mają one niejako charakter wtórny i w sytuacji gdyby wszyscy postępowali zgodnie z normami prawa materialnego, nie byłyby one stosowane. Jednak w sytuacji gdy normy prawa materialnego nie są przestrzegane, prawo formalne stanowi pewien system zabezpieczający ich realizowanie. Prawo formalne zawiera m in. normy o charakterze proceduralnym, które określają w jaki sposób można dochodzić swoich praw i jakie są sposoby egzekwowania obowiązków wynikających z prawa materialnego. Normy prawa formalnego zawarte są w różnych aktach normatywnych m in. w kodeksie postępowania cywilnego, kodeksie postępowania karnego, kodeksie postępowania administracyjnego. Normy prawa formalnego mogą być także zawarte w tym samym akcie normatywnym co normy prawa materialnego.
Related Posts:
Pojęcie systemu prawa
Normy prawne nie mogą stanowić luźnego, nie powiązanego ze sobą zespołu norm — lecz muszą tworzyć pewien system. Na system, także system prawa, składają się elementy systemu i powiązania miedzy tymi elementami. Elementami systemu prawa jest zbiór obowiązujących norm prawnych. Powiązanie elementów systemu prawa polega m.in. na nadaniu normom prawnym …
Gałęzie prawa
Prawo państwowe (konstytucyjne) — obejmuje zespół norm prawnych dotyczących zasad ustroju politycznego i społeczno—gospodarczego państwa. Normy prawa państwowego regulują podstawowe prawa i obowiązki obywatelskie, określają strukturę organów państwowych i samorządowych, ich kompetencje i wzajemne zależności. Prawo administracyjne obejmuje przepisy odnoszące się do struktury organów administracji, przepisy regulujące tok działania tych organów …
Prawo zwyczajowe a prawo stanowione
Prawo może powstawać w procesie ustanowienia przez upoważnione do tego organy państwa (prawo stanowione), w procesie uznania powszechnie obowiązujących w społeczeństwie norm postępowania za normy prawne (prawo zwyczajowe) lub wskutek rozstrzygnięcia sądu, które ma moc wiążącą w stosunku do podobnych przypadków (prawo precedensowe). W Polsce obowiązujące prawo powstaje przede wszystkim …
